“Phải cầu nguyện luôn, không được nản chí… (Lc 18,1)
Nhưng khi Con Người đến liệu Người còn thấy niềm tin trên mặt đất nữa không ?” (18,8b).
Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu kể dụ ngôn “quan tòa bất chính và bà góa quấy rầy” (Lc 18,1 – 8). Trong thành kia, có ông quan tòa ngỗ ngáo : chẳng kính sợ Thiên Chúa, mà cũng chẳng coi ai ra gì… và cũng có một bà góa bị kẻ thù chèn ép bất công. Bà góa đến xin ông quan tòa minh xét cho. Ban đầu ông không chịu, nhưng rồi bà góa cứ kiên trì kêu cứu, đến độ ông quan tòa vì sợ “nhức đầu nhức óc”, nên đã phải đầu hàng, minh xử cho bà (câu 5). Và Đức Giêsu nói rõ mục đích của Người khi kể dụ ngôn này : để dạy các môn đệ phải cầu nguyện luôn, không được nản chí (câu 1). Và dụ ngôn được kết bằng một bài học rút ra cho môn đệ : “Vậy chẳng lẽ Thiên Chúa lại không minh xét cho những kẻ Người đã tuyển chọn, ngày đêm hằng kêu cứu với Người sao ? Lẽ nào Người bắt họ chờ đợi mãi ? Thầy nói cho anh em biết, Người sẽ mau chóng minh xét cho họ” (câu 7 và 8a). Như vậy, mở đầu và kết thúc dụ ngôn đều bằng một lời khẳng định của Đức Giêsu : Thiên Chúa chắc chắn sẽ nhận lời kêu cứu của các tín hữu kiên trì kêu van Người. Tuy nhiên, bất ngờ là Đức Giêsu kết thúc lời dạy dỗ riêng cho môn đệ không bằng một ý tưởng tích cực kiên trì cầu nguyện mà lại bằng một lời cảnh cáo “Nhưng khi Con Người ngự đến, liệu Người còn thấy lòng tin trên mặt đất này nữa chăng” ? (câu 8b).
Như vậy vấn đề mà các môn đệ phải ngày đêm kêu cứu là gì đến độ nếu không kiên trì nài van đến “ngày Con Người ngự đến” (tức Quang Lâm, tận thế) thì có nguy cơ mất đức tin ? Với tầm mức bao trùm cả dòng lịch sử như thế, vấn đề đó chắc chắn không phải là chuyện cơm áo gạo tiền thường ngày, vì Tin Mừng cho thấy Đức Giêsu đã từ chối đứng ra phân xử việc tranh gia tài của hai anh em nọ (x. Lc 12,13 – 14) ; Đức Giêsu đã từ chối làm phép lạ theo các đòi hỏi con người (x. Mt 16,1 – 4) ; Người không đến để giải quyết vấn đề lương thực, bánh ăn (x. Ga 6). Chắc chắn Chúa cũng sẽ không phân xử những lời kêu nài đi ngược lại với ý định cứu độ của Chúa. Ví dụ trong Lc 15,11 – 32 : chắc chắn Người Cha sẽ không bao giờ nhận lời cậu con cả để đuổi đứa con hoang đàng ra khỏi nhà ; Và Cha cũng sẽ không bao giờ nhận lời cầu xin được làm tôi tớ, làm thuê độ nhật của cậu con hoang.
Trở lại với thái độ lùi bước của ông quan tòa. Ông này dù có “sợ nhức óc” đến đâu đi nữa thì cũng không thể xử đúng cho bà góa nếu bà đang ở trong tình trạng sai trái, vi phạm luật. Như vậy, dụ ngôn hàm ý là bà góa đang ở trong tình trạng công chính, nhưng bị kẻ thù chèn ép nên không hưởng được các quyền lợi mà bà, theo lẽ bình thường, sẽ được hưởng. Sự can thiệp của quan tòa sẽ phục hồi lại công lý và bà sẽ được hưởng các quyền lợi mà luật dành cho bà.
Như vậy bài học cho các tín hữu là : điều tiên quyết là phải tin và dám sống đúng theo đường lối Chúa, cho dù trong hiện tại đang bị bất công, bị sự ác chèn ép tư bề ; Đồng thời phải kiên trì cầu nguyện van nài Chúa mau đến minh xét. Nếu vì thấy sự dữ lộng hành mà Chúa dường như im tiếng rồi sinh ra nản lòng không kiên trì cầu nguyện và trung thành trong đức tin thì khi đột ngột Chúa đến minh xét, kẻ nản lòng, buông thả sẽ bị xét xử như kẻ bất chính. Vậy nội dung điều tín hữu phải kiên trì nài xin là CHÚA MAU ĐẾN MINH XÉT, trong niềm tin phó thác rằng CHẮC CHẮN CHÚA ĐẾN. Thật vậy trong hai đoạn văn đi trước chương 18, Đức Giêsu đều nói về cánh chung : một cho các Phariseu (Lc 17,20 – 21) và một cho các môn đệ (x. Lc 17,22 – 37).
Vậy “bà góa” là mẫu gương điển hình cho tín hữu mọi thời về trung tín trong đức tin và kiên trì cầu nguyện, trong khi chờ Quang Lâm. Nhất là vào thời tiên khởi của Giáo Hội, các tín hữu cứ ngỡ rằng thời điểm Quang Lâm sẽ diễn ra ngay lúc họ còn sống. Thế nhưng thời gian cứ lặng lẽ trôi qua, sự ác vẫn sờ sờ trước mắt, người công chính vẫn cứ thua thiệt vì sống ngay lành… mà Chúa cứ IM LẶNG. Nguy cơ nản lòng, bỏ cuộc có thể xảy ra !
Tin Mừng cảnh báo các tín hữu : đừng vì hiện tại bất công mà sinh nản lòng, buông thả, kẻo thình lình Chúa Quang Lâm thì khốn (18,8b) ; Đồng thời khích lệ tín hữu luôn giữ vững bản chất kitô hữu của mình là luôn kiên vững trong đức tin, kiên trì cầu nguyện trong niềm xác tín thẳm sâu là CHẮC CHẮN CHÚA SẼ ĐẾN MINH XÉT !
Frère Đình Long FSC
