I- Đôi nét về cuộc đời Mẹ Anne Marie de J’ésus
Chị Anne Marie de J’ésus sinh ngày 26.9.1879 tại Longeron, Miền nam Anjou. Chị theo học trường dòng các sơ khôn ngoan, ở đây có 3 Dì của chị là nữ tu Dòng này.
Một sự biến đổi trong cuộc đời chị ngay sau khi bà ngoại qua đời, Anne Marie de J’ésus thường dậy sớm đi lễ, sau đó không lâu chị báo cho gia đình là chị muốn trở thành nữ tỳ Thánh Thể.
Anne Marie de J’ésus vào Dòng lúc 20t, vào nhà tập ở Angers, và khấn lần đầu ngày 23.10.1902.
Sau đó, Sơ Anne Marie de J’ésus được gọi về Paris, phụ trách coi nhà khách. Bề trên tương lai đã biểu lộ tính cách ngọt ngào, mạnh mẽ, tinh thần rộng rãi và hướng thượng, còn ưu tư lo lắng thì phó thác vào bàn tay quan phòng của Thiên Chúa.
Từ năm 1912, Sơ Anne Marie de J’ésus trở về Angers làm phụ tá giáo tập, một vài tháng sau đó có Tổng Tu Nghị, Sơ được sai đi làm bề trên ở Chicoutimi- Canađa, nhà tiệc ly này thành lập được 9 năm rồi, ở đó có cả nhà tập.
Chiến tranh năm 1914 đã cắt đứt tất cả liên hệ giữa Canada và nhà Mẹ ở Paris. Chị nữ tu trẻ phải mang lấy tất cả trách nhiệm của cộng đoàn và của nhà tập trong 5 năm.
Năm 1916, Mẹ Anne Marie de J’ésus bệnh nặng, phải nghỉ ngơi hoàn toàn. Tiếp sau đó, chị Marie Veronique, giáo tập bệnh nặng rồi qua đời. Mẹ lại tin tưởng và giao phó nhà tập cho chị Marie de l’Immaculée Conception, chị cũng ngã bệnh. Mẹ lại thay thế chị Marie Félicité, một chị khấn tạm, cũng ngã bệnh luôn. Mẹ nói: tôi đã trải qua đêm tối để hoàn toàn bị bỏ rơi. Phó thác tất cả , mẹ phải kéo dài thời gian dưỡng bệnh đến năm 1917.
Trở về Pháp năm 1919, làm bề trên nhà Paris 3 năm, đến Tổng Tu Nghị năm 1922, Mẹ đắc cử Bề Trên Tổng Quyền.
Mẹ Anne Marie de J’ésus không chỉ là đầu tàu nhờ tài lãnh đạo uy tín mà còn là một con người mẫu mực, thật sự là một Nữ Tỳ Thánh Thể, một tâm hồn tôn thờ trong đời thường cũng như dưới bàn quỳ, chỉ một điều đủ cho Mẹ: đó là ý muốn của Thiên Chúa, Bánh Thể Thánh mà Mẹ phục vụ khắp nơi và luôn mãi trong đời sống kết hiệp sâu sa.
II- Các biến cố quan trọng
Nhiệm kỳ I ( 1922-1934)
1) Thiếu ngân quỹ và những đề nghị lập nhà mới.
Sau Tổng Tu Nghị XX, trước khi rời Paris các thành viên tu nghị ở các nơi xa về đã chia sẻ với Hội Dòng những khó khăn của họ về chỗ ở. Một vài chị cố vấn đề nghị tìm kiếm khu đất ngoài ô thành phố để xây nhà nguyện và tu viện, nhưng cái khó là chúng ta thiếu ngân quỹ.
Chị bề trên ở Québec đề nghị phải thiết lập Tu viện trong một nơi thuận lợi hơn.
Đến năm 1924 cha Bề trên cả Louet của Dòng Thánh Thể thăm viếng Québec và gặp Mẹ Anne Marie de J’ésus và khuyên Mẹ chuyển cộng đoàn về phía tây của Thánh phố, nơi đó ngài mới mua khu đất trong danh nghĩa của các cha Thánh Thể . Ban cố vấn rất biết ơn về lời đề nghị của ngài.
2) Phong chân phước cho Cha Eymard
Ngày 12.07.1925 Lễ Phong chân phước cho Cha Eymard dưới thời Đức Giáo Hoàng Piô XI
Không một chị nữ tỳ nào được tham dự lễ Phong chân phước của cha Eymard tại Roma. Nguyên do: thời đó, các chị còn sống tu kín (clôture) trước Công đồng Vatican II. Biến cố vui mừng này được cử hành long trọng trong từng nhà của Hội Dòng, nhất là nhà Paris.
3) Thành lập nhà ở Sherbrooke –Canada năm 1926.
Hiện nay, Nhà Sherbrooke là Trụ sở trung ương của Hội Dòng
4) 02.07.1928 Tổng Tu Nghị XXI
Lần đầu tiên Tổng Tu Nghị diễn tiến dưới sự chủ tọa của Bề Trên Tổng Quyền, không có đại diện của Bề trên đặc trách Dòng tu, cũng không có tu sĩ nam Thánh Thể nào cả.
Có 15 thành viên tu nghị tham dự. Lúc đó, Hội Dòng chưa phân chia thành Tỉnh Dòng, chỉ mới tạm phân thành 3 khu vực nhà như: Paris và Bỉ; Angers, Rio de Janeiro và San Paolo; Chicoutimi, Québec va Sherbrooke.
5) Ngân khánh
20-21.10.1930 Mẹ Anna Marie de J’ésus Mừng 25 năm khấn trọn đời và Mẹ Marie Clémence Mừng Kim Khánh Khấn Dòng. Sau ngày Mừng Ngân khánh, Mẹ Anna Marie de J’ésus ngã bệnh cần nghỉ ngơi 3 tuần.
6) Qua đời
26.5.1932 Mẹ Marie Adolphine, phụ tá Tổng Quyền qua đời.
11.6.1932 Mẹ Marie Clémence là cố vấn được đặt lên làm phụ tá Tổng Quyền.
Mẹ Marie Pierre là Tổng thư ký được đặt làm cố vấn.
23.12.1932 Mẹ Marie Clémence phụ tá Tổng Quyền mới được 6 tháng thì cũng được Chúa gọi về.
24.01.1933 chị Marie Joachim được bổ sung làm phụ tá Tổng Quyền
7) 28.6. 1934 Tổng Tu Nghị XXII, Mẹ Anne Marie de J’ésus tái đắc cử BTTQ và mẹ Marie Josephine làm phụ tá Tổng Quyền.
Tổng Tu Nghị XXII này cũng tổng kết lại nhân sự của Hội Dòng là 312 người, trong vòng 6 năm cuối, xây dựng 2 hai nhà ở Québec và San Paolo, sửa chữa nhà ở Paris và nhà nguyện ở Angers.
Nhiệm kỳ II ( 1934 -1947)
1- Không có Tổng Tu Nghị vào năm 1940, nguyên do Đại thế chiến thứ II bùng nổ. Xin phép kéo dài nhiệm kỳ của ban Tổng Cố Vấn .
2- Hội Dòng trong thời kỳ chiến tranh
– Đời sống tôn thờ âm thầm, nhiều hy sinh và đau khổ vì chiến tranh ngày và đêm, nguy hiểm khi phải đi ra ngoài. Mẹ Bề Trên Tổng Quyền cũng không thể thăm viếng các cộng đoàn ở xa vì an ninh.
– Cuộc sống khó khăn, mất điện và điện thoại không liên hệ được; thư từ bị kiểm soát và không đều đặn được. Năm tháng trôi qua mà không có tin tức gì của các nhà châu âu cũng như ở hải ngoại (Canada và Brazil)
– Các chị người ngoại quốc bị bắt bỏ tù ở Pháp.
Ở Angers Sr Marie de la Sainte Famille, người Brazil thuộc cộng đoàn Angers, bị bắt bỏ tù từ ngày 17 -23/7/1942, lính gác ngày đêm. Chị Bề trên cộng đoàn phải đi thăm nuôi.
Ở Paris, 2 chị người mỹ phải đến cảnh sát trình diện mỗi tuần. Đến ngày 29.9.1942 hai chị bị bắt đem đi và bị nhốt trong tù 5 ngày cùng với 2 người mỹ khác nữa.
Có lệnh trục xuất người mỹ về nước nhưng chúng ta chưa có cộng đoàn ở Mỹ. cuối cùng hai chị phải sang Canada, đến ngày 23.3.1944 các chị đến Québec trong niềm xúc động biết bao được các chị em ở Québec đón tiếp.
3- Sau Đại thế chiến thứ II năm 1945, hai chị người mỹ ( bị tù) rời Canada trở về Paris trong niềm hân hoan sung sướng được gặp lại chị em.
– Thời bình trở lại, Mẹ Tổng Quyền bổ nhiệm trách nhiệm cho các cộng đoàn địa phương đã thiếu vắng từ lâu, Mẹ thăm viếng các cộng đoàn châu âu, chuyển đổi nhân sự, vì Hội dòng mất đi 33 chị trong những năm chiến tranh.
– 12.4.1941 Mẹ Marie Josephine phụ tá Tổng Quyền qua đời.
– Mãi đến năm 1944 Mẹ Marie Théophane mới được bổ nhiệm vào Ban cố vấn.
4- Thành lập cộng đoàn ở Waterville, Mỹ
Nếu như nhân sự giảm sút ở Châu âu, thì nó không ngừng phát triển ở Canada. Ước muốn thành lập một ở cộng đoàn ở Mỹ, đề nghị này được trình lên Ban Tổng Cố Vấn. Đức Cha ở Waterville vui vẻ đón tiếp các chị vào Địa phận của ngài. Ban Tổng Cố Vấn chấp thuận mở nhà và đến ngày 14.4.1947 chính thức thành lập. Hiện nay, có hai chị việt nam đang phục vụ tại cộng đoàn này.
5- Tổng Tu Nghị XXIII từ ngày 8.9.1947 Mẹ Anne Marie de J’ésus đắc cử BTTQ nhiệm kỳ 3. Theo nguyên tắc, Mẹ Anne Marie de J’ésus không đủ tư cách ứng cử nữa, vì thế Hội Dòng phải xin phép Tòa thánh chuẩn nhận gấp, nhưng mãi đến ngày 12. 9. 1947 mới nhận được thư trả lời.
Tổng Tu Nghị này tổng kết nhân sự của Hội Dòng là 331 người, đã có 72 chị qua đời và 42 người nhập tu, tính từ TTN trước.
Nhiệm kỳ III ( 1947 -1948)
1- Thành lập nhà ở Edmundston ngày 23.8. 1948
2- Bệnh tật và qua đời
Không thể đoán trước được dự phóng của Thiên Chúa, Mẹ Anne Marie de J’ésus chưa đến 68 tuổi và không ai nghĩ Mẹ sẽ qua đời sau Tổng Tu Nghị mới được một năm, chỉ hơn 4 tháng bệnh tật.
Mẹ bị nghẽn động mạch chân trái, chân trái chết dần vì máu không lưu thông. Nằm viện một tháng rồi trở về nhà, mẹ vẫn điều khiển Hội Dòng và đảm bảo những mối liên hệ trên gường bệnh.
Ngày 3.9.1948 bệnh tình ngày càng trở nên nặng, khó thở, nhịp tim lên 160 – 180 lần.
Ngày 18.9 mẹ nói với chị Marie Joachim rằng: “chính chị sẽ thay thế tôi, nhưng đừng sợ, tôi sẽ giúp chị”
Từ ngày 23.9 mẹ đi vào hôn mê và qua đời ngày 28.9.1948
Mẹ Anna Marie de J’ésus đã lãnh đạo Hội dòng trong một giai đoạn rất phức tạp, Đại chiến thế giới. Mẹ thật can đảm, quảng đại với Chúa và Hội dòng. Cám ơn mẹ.
3- Triệu tập Tổng Tu Nghị mới thấy không cần thiết, chị phụ tá Tổng Quyền xin ý kiến Đức Cha đặc trách dòng tu và Cha Tổng Quyền Evers, sss. Chị nhân được câu trả lời là trình bày lên Tòa Thánh việc này. Chị vội vã chuận bị văn thư và tin tưởng nhờ Cha Evers liên hệ với Tòa Thánh. Cuối cùng, Thánh bộ các dòng tu đã bổ nhiệm chị phụ tá Tổng Quyền Marie Joachim làm Bề Trên Tổng Quyền 5 năm, nghĩa là đến Tổng Tu Nghị tới. Bề Trên Tổng Quyền mới nhận nhiệm vụ ngay tức khắc.