‘HÃY ĐẾN VỚI TA, HẾT THẢY NHỮNG KẺ LAO ĐAO VÀ VÁC NẶNG’ (Mt 11: 28)
Quý Cha và Quý Tu Sĩ thân mến,
Một.
Trên văn đàn đã xuất hiện rất nhiều tác phẩm đi vào nỗi ‘đau đời thương người’ làm nên trào lưu ‘văn học chấn thương’. Có người cho là trào lưu mới, nhưng thực sự đã rất xa xưa vì khổ đau vốn đeo bám con người từ khởi sự hiện hữu của mỗi cá nhân và của nhân loại.
Ấn dấu đau thương đã đậm nét vào ngay buổi đầu nền văn học và triết lý phương Tây tiêu biểu nơi Homère (850 tr CGS), một nhà thơ mù lòa đôi mắt, tác giả hai trường thi bất hủ: Illiade và Odyssée. Trải nghiệm ‘chấn thương’ cá nhân, nhà thơ khơi lên nỗi đau muôn thuở ‘nhân loại’: vua Menelaus mất hoàng hậu Helène, người đẹp nhất trần gian. Cái đẹp lẽ ra làm nên sức sống, vun đắp tình người, lại thành cớ cuộc chiến tranh máu lửa đã chín năm không dứt giữa thành Sparte và thành Troy. Chiến tranh, hàm ẩn trong hình tượng mưu lược ‘Ngựa gỗ thành Troy’, tàn phá xứ sở, hạnh phúc các gia đình, giết chết nhân tài, thường dân vô tội. Achille đã chết, tướng quân Hector để lại vợ góa con côi… Quân sư Odyssée hai mươi năm xa nhà, xa người vợ đạo hạnh Pénelope, trong nỗi bấp bênh đe dọa sự thủy chung gia đình.
Nhìn về phương Đông, biết bao oan khiên trải ra trong lịch sử do những kỳ thị giai cấp. Con người lẽ ra bình đẳng nhân phẩm, vừa chào đời đã bị định vị vào một giai cấp, sợi giây vô hình trói cột kiếp người. Biết bao người bị vong nô do chế độ xã hội, ý thức hệ, đàn áp bất công… Có những thời gian trải dài nhiều thế kỷ mệnh danh tựa như thời ‘Chiến Quốc’, các lãnh chúa tranh hùng xưng bá, kẻ cầm quyền sống xa hoa dâm dật, thường dân đói rách, người ăn thịt con, núi xương sông máu…
Đưa tầm nhìn sát hơn về những biến cố trong đời và trong lịch sử thế kỷ hai mươi mà chính chúng ta là những chứng nhân sống: Hai cuộc chiến tranh thế giới, những cuộc chiến tranh khu vực tàn sát dân lành, hàng triệu người dân bị đày biệt xứ lạnh giá, xe tăng nghiền nát sống con người, cá lớn nuốt cá bé, ‘người ăn thừa bứa kẻ lần lựa không ra’… Nước Nga xâm lược Ucraina… tàn khốc… biết bao trẻ thơ bị chấn thương như những trường hợp ‘bé Kim Phụng’, bom xăng đốt cháy thân em, mếu máo hốt hoảng chạy thoát vùng khói lửa…
Bất công chồng chất những chấn thương, đã biết bao lần trong lịch sử nhân loại, người ta vẽ lại ‘bằng máu’ đường biên các đất nước, dân tộc. Hãy mang nhãn quan một văn hào Soljenitsyne quan sát lịch sử và hãy cùng văn hào Dostoievski cung kính bước vào nội tâm trăn trở bao nỗi khát khao đến tuyệt đối trong lòng người… Một lời thi hào Nguyễn Du thốt lên đủ cho nhân loại gẫm suy cả đời: ‘Đoạn Trường’, đứt ruột. ‘Đoạn Trường Tân Thanh’, lại nữa nỗi đau đứt ruột, cái xót xa tái diễn mãi trong thâm tâm cá nhân và lịch sử…
Hai.
Ai đó có nghe chăng vang âm lời kiếm tìm Ađam, con ở đâu (x. Kn 3: 9)… Ta đã yêu con bằng tấm tình muôn thuở, nên Ta dành cho con lòng thương xót (x. Giêr 31: 3).
Ai đó có nghiệm được Đấng là hiện thân tình yêu muôn thuở muôn đời của Chúa Cha, Chúa Giêsu đã hội nhập nơi mình thân phận người, lịch sử nhân loại. ‘Một tiên tri cao cả đã chỗi dậy giữa chúng ta, và Thiên Chúa đã viếng thăm dân của Người’ (Lc 7: 16). Người đau nỗi đau nhân thế chấn thương. Giáo huấn, hoạt động, cuộc đời của Người chữa lành những tâm hồn tan vỡ. ‘Hãy mến yêu thù địch và khẩn cầu cho những người bắt bớ các con’ (Mt 5: 44), ‘Misericodes sicut pater’ (x Lc 6: 36). Chúa Giêsu mạc khải Chúa Cha nhân hậu chờ đón, hồi phục và đưa vào nhà cả người con thứ trở về cũng như người con cả đầy bất mãn. Trong tình thương, không có giờ nào là muộn màng {thợ giờ mười một (x. Mt 20: 1-16), tử tội trên thập giá thống hối (Lc 23: 40-43)}. ‘Tin Mừng’ không bao giờ có đối thủ, không bao giờ loại trừ…
Chúa Giêsu đồng bàn với ‘quân thu thuế và tội lỗi’ (Lc 5: 30), xác nhận tâm thế đẹp lòng Thiên Chúa của người thu thuế ‘đứng lẻn đàng xa, không dám ngước mắt lên trời, nhưng đấm ngực…’ (Lc 18: 9-14). Chúa chữa lành hồn xác người bất toại (x. Mc 2: 1-12). Chúa chữa lành người bị quỉ ám (x Mt 8: 28-34). Người nâng dậy ‘một đứa tội lỗi’ (chữ của chủ nhà, Simon, người Biệt phái), trân trọng tiếng ‘khóc nức nở’, thấu hiểu ‘nước mắt đẫm ướt chân Chúa’, ‘cái hôn’ trìu mến của chị… và hương thơm đã tỏa ngát…
‘Lễ Vượt Qua, đại lễ của người Dothái đã gần’… Chúa Giêsu tinh tế nhận biết nhu cầu ‘đông dân chúng đi theo Người’. Với sự cộng tác của Tông đồ Anrê và em bé, từ năm chiếc bánh và hai con cá, Chúa đã nuôi sống trên năm ngàn người. Không chỉ nhu cầu tại thế, Chúa Giêsu dẫn dắt dân vào mầu nhiệm sâu thẳm tình yêu Thiên Chúa. Được ăn no, dân cần phải ‘thấy dấu lạ’, thấy thực tại đàng sau mà nhất thiết cần Chúa đưa vào… ‘Bánh sự sống, chính là Ta!’, ban ơn ‘sống lại’, ‘sống đời đời’, sự sống tự Cha, ‘Đấng hằng sống’. Khi thực hiện phép lạ bánh và mạc khải bánh bởi trời, Chúa Giêsu đã dùng những cử chỉ, ‘cầm lấy bánh và tạ on’, hướng về Chúa Cha… như Chúa sẽ thực hiện trong bữa ăn ly biệt, những cử chỉ thiết lập bí tích Thánh Thể. Những gì diễn ra tại đây sẽ được thực hiện, ngôn hành hợp nhất, trên đỉnh Calvê: Thân Mình chịu đóng đinh treo trên Thập tự, Máu châu báu trào ra tự quả tim chất chứa mến yêu… Và sự sống đời đời trỗi dậy tự cõi chết… Chúa Cha hằng sống hiện diện trong cuộc phục sinh vinh hiển của Chúa Con… chữa lành những chấn thương mỗi cá nhân và lịch sử loài người.
Chúa Giêsu là ‘Hôm nay’: Tin Mừng Giáng Sinh (x. Lc 2: 11), là ‘Hôm nay đã ứng nghiệm đoạn Sách này’ (Lc 4: 21), là ‘Hôm nay ta đã được thấy những điều kỳ lạ’ (Lc 5: 26), là ‘Hôm nay, con sẽ ở trên thiên đàng làm một với Ta’ (Lc 23: 43).
Vẫn còn tận hôm nay, Chúa Giêsu thân ái mời gọi: ‘Hãy đến với Ta, hết thảy những kẻ lao đao và vác nặng, và Ta sẽ cho nghỉ ngơi lại sức’ (Mt 11: 28).
Quý Cha và Quý Tu Sĩ thân mến,
Chúng ta được tuyển chọn, được thánh hiến để trải trên nhân thế tình yêu và quyền năng Thiên Chúa chữa lành những chấn thương đau xót ‘trong cõi người ta’…
Tiên thiên, ta phải là ‘người của Chúa’… thể hiện trong phong cách nhân bản, tri thức, đạo đức và mục vụ…’
‘Người của Chúa’ là ‘người thợ’ trong ‘vườn nho’ và trước ‘cánh đồng lúa chín’, đừng loay hoay một mình, nhưng biết hiệp hành, chung tay cùng anh chị em trong Hội Thánh…
Và liên lỉ tiếp thanh cho nhân thế lời Chúa Giêsu thân ái mời gọi: ‘Hãy đến với Ta, hết thảy những kẻ lao đao và vác nặng, và Ta sẽ cho nghỉ ngơi lại sức’ (Mt 11: 28).
Gioan Đỗ Văn Ngân
Giám mục Giáo phận Xuân Lộc
