Thứ Sáu Tuần IV Mùa Thường Niên (Dt 13, 1-8; Mc 6, 14-29)
Ngôn Sứ là những người thay mặt Chúa, thông truyền sứ điệp của Thiên Chúa cho dân; sứ mệnh của các ngài chính là việc dạy dỗ, khuyên răn dân đi theo đường lối của Thiên Chúa để được sống; đồng thời, lên tiếng tố cáo những việc làm sai trái mà dân đang thực hiện. Mặt khác, các ngài cũng không quên một nhiệm vụ quan trọng, đó là nhắc dân từ bỏ con đường bất chính gian tà để trở về với Thiên Chúa. Chính vì thế, các ngài thường bị dân chúng giết chết để khỏi trướng tai gai mắt họ.
Trang Tin Mừng hôm nay thuật lại cái chết anh dũng của thánh Gioan Tẩy giả. Ngài đã bị trảm quyết vì đã dám lên tiếng tố cáo cuộc sống vô luân của vua Hêrôđê, là người đã bỏ vợ để lấy vợ của anh cùng cha khác mẹ của mình. Mang trong mình sứ mệnh răn bảo, sửa dạy, và kêu mời dân chúng hoán cải, từ bỏ lối sống tội lỗi để trở về đường ngay nẻo chính, Gioan không thể làm ngơ trước cuộc sống vô luân có thể ảnh hưởng đến đời sống tinh thần và luân lý của toàn dân. Khi tố cáo cuộc sống tội lỗi của Hêrôđê, Gioan không chỉ tố cáo tội lỗi của một cá nhân, mà còn cảnh cáo giới lãnh đạo thời đó đã vì địa vị, danh vọng, mà để mặc cho bất công ngự trị, tung hoành.
Hêrôđê là một con người tha hóa, nhu nhược. Bà Hêrôđia là một con người thời cơ lợi dụng, âm mưu và tội lỗi. Con gái bà Hêrôđia là người không có phán đoán, sống theo hưởng thụ và sẵn sàng cộng tác vào những điều bất chính.
Hêrôđê thì cho rằng Chúa Giêsu là ông Gioan đã trỗi dậy. Xuất phát từ một cuộc sống bất an và một lương tâm bị giày vò mà Hêrôđê có suy nghĩ như vậy. Hêrôđê biết rõ Gioan là một vị ngôn sứ, là người của Thiên Chúa, là người công chính thánh thiện. Nhà vua nể sợ vị ngôn sứ và thích nghe ngài mặc dù có phân vân. Hêrôđê đã tống giam Gioan để mình được tự do với những ham mê dục vọng của bản thân, nhưng đồng thời chính Hêrôđê cũng bị giam hãm trong các thói hư tật xấu và như thế Hêrôđê mới chính là kẻ tù tội thật sự. Gioan đã không thể không tố cáo tội lỗi của Hêrôđê vì vua đã không xứng đáng với nhiệm vụ lãnh đạo của mình.
Khi Gioan tố cáo Hêrôđê, thì đồng nghĩa với việc ông lên tiếng phản đối cả một hệ thống lãnh đạo suy đồi khi cùng với vua hưởng lạc trong lúc chứng kiến con gái bà Hêrôđia múa hát để chiêu mộ lòng vua !
Sự thật thì mất lòng! Gian dối lên ngôi! Tội lỗi hoành hành! Và, nhất là một con người nhu nhược, không có lập trường như Hêrôđê, Gioan đã bị giết dưới lưỡi gươm của tội lỗi!
Thánh Gioan đã chu toàn sứ mạng của mình cách trọn hảo. Ngài đã dám sống và dám đánh đổi ngay cả mạng sống mình để trung thành với sứ mạng làm chứng cho sự thật dù phải thiệt thân. Dung mạo của Gioan loan báo trước dung mạo của Chúa Giêsu, đến nỗi khi Chúa Giêsu đến vua Hêrôđê tưởng rằng ông đã sống lại. Ước gì đây là khuôn vàng thước ngọc cho người Kitô hữu chúng ta trong cuộc sống hiện tại để dám sống và trung thành bảo vệ chân lý Tin Mừng như Gioan dù có thể bị oán ghét, thiệt thòi.
Gioan Tẩy Giả là nạn nhân của bất công. Có bất công khi người ta đặt chính trị lên trên những giá trị khác của cuộc sống, như tinh thần và niềm tin; có bất công khi người ta hành động theo bản năng hơn là theo tinh thần. Vua Hêrôđê lẫn nàng Hêrôđia đều đã hành động theo lối ấy. Hêrôđia sống bất chấp luân thường đạo lý, còn Hêrôđê thì cho dù vẫn sáng suốt để phân biệt được điều ngay với lẽ trái, nhưng lại chọn sống theo bản năng hơn là lý trí.
Gioan Tẩy Giả đã lên tiếng tố cáo bất công và sẵn sàng chết cho công lý. Trong ý nghĩa ấy, ngài là vị tiền hô của Chúa Giêsu, ngài qua đi nhưng tinh thần ngài vẫn sống mãi trong các môn đệ của ngài, và một cách nào đó, ngài cũng sống trong chính con người Chúa Giêsu và nơi mỗi người Kitô hữu. Từ 2000 năm qua, Giáo Hội vẫn sống trong niềm xác tín đó. Chính tinh thần của Gioan Tẩy Giả, của các Tông Ðồ, của các Thánh Tử Ðạo, đã sống mãi trong Giáo Hội và trở thành giây liên kết mọi Kitô hữu.
Thực ra, việc đề cập đến cái chết của Gioan Tẩy Giả là có dụng ý của thánh sử. Số mạng củaGioan Tẩy Giả báo trước số mạng của Chúa Giêsu cũng như định mệnh các môn đệ của Ngài. Con đường làm chứng cho Tin mừng Nước Thiên Chúa là con đường chông gai, đau khổ, thậm chí phải đánh đổi bằng cả mạng sống.
Con người ngày nay quá say mê với danh vọng, vật chất thế gian mà sẵn sàng chà đạp lên sự thật, công lý. Chính lối sống đó đã đẩy người ta vào tình trạng sa đọa và chết chóc muôn đời. Ngược lại, nếu ta dân thấn vì Tin mừng cho đến độ có thể phải mất mạng sống mình như Gioan Tẩy Giả và các môn đệ xưa kia, thì ta sẽ được chỗi dậy với Chúa cho một đời sống mới.
Sứ mạng của Gioan được nhấn mạnh qua chi tiết đã được thân phụ là Giacaria loan báo trong ngày lễ đặt tên cho Gioan: “Con là tiên tri của Đấng Tối Cao. Gioan đi trước dọn đường cho Chúa”. Ơn gọi đó Gioan đã chu toàn cách tốt đẹp. Không những Gioan dọn đường cho Chúa đến bằng sự rao giảng ăn năn thống hối, nhưng còn bằng chính cái chết của mình nữa. Chết vì trung thành với sự thật và cái chết của Gioan đã ám chỉ đến cái chết của Chúa Giêsu. Gioan chu toàn sứ mạng của mình một cách trọn hảo. Dung mạo của Gioan loan báo trước dung mạo của Chúa Giêsu một cách tốt đẹp, đến nỗi khi Chúa Giêsu đến, vua Hêrôđê tưởng rằng hiện thân của Gioan sống lại. Đây cũng là bài học đáng chúng ta suy nghĩ về hành động chân thực bảo vệ chân lý đức tin của Gioan.
Tất cả những cách sống của những nhân vật như: Đức Giêsu, Gioan Tẩy giả, Hêrôđê, bà Hêrôđia và con gái bà, chúng ta có thể thấy rất nhiều trong môi trường ngày nay, và đôi khi cũng là chính khuôn mặt của chúng ta.
Vua Hêrôđê và bà Hêrôđia đều đã hành động bất công theo bản năng hơn là tinh thần: Hêrôđia sống bất chấp luân thường đạo lý, phụ tình với chồng, tìm cách giết Gioan; còn vua Hêrôđê, một con người ngoan cố, dám làm nghịch lại với lương tâm mình vì quyền hành và danh vọng. Mặc dù ông vẫn sáng suốt để phân biệt được điều ngay với lẽ trái, nhưng lại chọn sống theo bản năng hơn là lý trí: ông biết rằng không nên sống với người đàn bà không phải là vợ mình; ông biết rằng không nên chiều theo những ước lệ của bạn bè; ông biết rõ không được giết người, vì sự sống con người là thánh thiêng. Nhưng ông đã làm những điều xấu đó, ông đã làm nghịch lại lương tâm vì áp lực xã hội.
Hãy để cho chân lý của Tin Mừng đi sâu vào tâm hồn và đời sống gia đình. Gia đình chúng ta hãy siêng năng đọc sống và sống Lời Chúa dạy, sống hòa thuận yêu thương nhau, mọi người biết tôn trọng nhau, phục vụ nhau, sống chân thành với nhau, và biết từ bỏ những thái độ xấu của bản thân, chẳng hạn như sống giả dối, lường gạt, làm ăn phi pháp, …
Sống và làm chứng cho Phúc âm không chỉ mang lại ơn ích cho gia đình, mà còn mang lại nhiều lợi ích cho các gia đình xung quanh, qua đời sống bác ái yêu thương của mỗi gia đình.
Ta hãy kiểm điểm lại thái độ sống, nhất là về lời nói và việc làm của chúng ta có trình bày cho anh em xung quanh nhận ra Chúa Kitô hay không? Chúng ta đã sống mệnh lệnh của Chúa: “Chúng con hãy làm chứng về Ta”. Đó là mệnh lệnh Chúa Giêsu trao ban cho các Tông đồ, cho mỗi người đồ đệ của Chúa. Chúng ta đã thực hiện điều này đến mức nào? Thánh Phaolô đã thực hiện điều này và ngài ra lệnh: “Anh em hãy bắt chước tôi như tôi đã bắt chước Chúa Kitô”.
Huệ Minh
