Sư Huynh Phêrô Nguyễn Đình Long, FSC
– 2Sm 7,4-5a.12-14.16; Mt 1,16.18-21.24a
Hôm nay Giáo Hội mừng lễ Thánh Giuse, bạn trăm năm của Đức Nữ Trinh Maria, là cha nuôi của Đức Giêsu, Con Thiên Chúa làm người.
Theo Mt 1,1-17, Giuse thuộc hoàng tộc Đavít, nhánh trưởng chính thức thừa hưởng và gìn giữ quyền thừa kế những gì mà Thiên Chúa đã hứa cùng Abraham, đoan thệ cùng Đavít. Tuy nhiên đó là một hoàng tộc đã suy vị. Thực trạng của Giuse trong hiện tại là một bác thợ mộc, đã lập gia đình với một cô thôn nữ nghèo nhưng đạo đức thánh thiện là Maria. Dưới cái nhìn của phàm nhân, đó là một người nghèo như bao người Do thái dân dã thời đó. Thế nhưng, Giáo Hội Công Giáo tôn vinh Giuse là Thánh Cả trên trời, là Cha nuôi của Chúa Giêsu. Con Một Thiên Chúa làm người, với quyền bầu cử bao la, hộ phù trợ giúp hữu hiệu cho những ai dưới thế kêu cầu lên Ngài. Nhờ đâu?
– Trước tiên là nhờ tình yêu bao la của Thiên Chúa. Từ ngàn xưa Thiên Chúa đã có một dự định chjn Giuse làm cộng tác viên của Chúa trong công cuộc trọng đại là đón nhận SỨ MẠNG dưỡng nuôi Ngôi Lời nhập thể và trao lại cho Người quyền thừa kế chính thức mọi lời Thiên Chúa đã thề hứa sẽ thực hiện cho Abraham , cho Đavít.
– Thứ đến cũng là nhờ lời đáp trả tuyệt vời của Giuse trước dự tính vĩnh hằng của Thiên Chúa được đề nghị cho Giuse. Giuse đã khiêm tốn, phó thác đón nhận cách làm việc của Thiên Chúa. Sẵn sàng từ bỏ những dự tính giới hạn, đột xuất của mình để đón nhận và hoàn tất dự tính vĩnh hằng của Thiên Chúa.
Lời Chúa hôm nay được Giáo Hội chọn đọc trong lễ Thánh Giuse bạn trăm năm của Mẹ Maria làm nổi bật chủ đề kép nói trên: Chúa thực hiện điều Người đoan hứa; và sự đáp trả đầy phó thác của Giuse trước ý định của Thiên Chúa.
Bài đọc 1 trích từ sách Samuel cuốn 2 thuật lại việc Ngôn sứ Nathan vâng lệnh Đức Chúa đến trình bày cho Đavít dự tính ngàn đời của Thiên Chúa đối với nhà Đavít và mời vua Đavít từ bỏ dự tính đột xuất vừa nảy sinh trong ý vua: Vua Đavít sau khi được Chúa cho yên ổn mọi bề đã đột xuất nảy ra ý định muốn xây cho Hòm Bia Thiên Chúa một đền thờ. Ngôn sứ Nathan được vua hỏi ý cũng đồng tình với dự tính tốt đẹp đó. Tuy nhiên đó không phải là dự tính của Chúa đối với Đavít. Dự tính từ ngàn đời của Chúa là: – Con của Đavít, vua Salômôn mới là người xây Đền thờ. Tuy nhiên đó chỉ là chuyện nhỏ. Điều Chúa muốn là củng cố vương triều Đavít bằng cách ban cho Đavít một người thừa kế mọi điều Thiên Chúa hứa và sẽ làm thay cho vua. Trước tiên lời hứa đó ứng nghiệm vào vua Salomon; Nhưng các biến cố của dòng lịch sử cứu độ cho thấy rằng vị thừa kế vĩnh hằng là chính Đức Giêsu. Đavít đã cúi đầu thờ lạy thánh ý Chúa.
Bài đọc Tin Mừng, Giáo Hội cho phép chọn đọc 1 trong 2 bài: Truyền tin cho Giuse trong Mt 1,16-24a, hoặc đoạn tìm gặp lại Chúa Giêsu trong đền thờ trong Lc 2,41-51a. Cùng một hướng với các suy tư về bài đọc 1, xin chia sẻ Tin Mừng của Matthêu.
Theo lề luật và truyền thống Do Thái, Giuse và Maria đã là Vợ Chồng chính thức (Mt1,16-18) và Thiên Chúa cũng đã xác nhận điều ấy qua lời sứ thần nói cùng Giuse: “Đừng ngại đón MARIA VỢ ÔNG về”(1,20). Rồi bản gia phả (Mt 1,1-17) xác nhận Giuse là HẬU DUỆ ĐÍCH TÔN gìn giữ và lưu truyền quyền thừa kế của dòng tộc Đavít dù hiện tại ông chỉ là một bác thợ mộc.Bản gia phả còn cho thấy một tập tục của quyền thừa kế của truyền thống Do Thái: người đang nắm giữ quyền thừa kế có quyền trao nó lại cho bất kỳ con người nào do một trong những người vợ của anh đã sinh ra theo ý muốn của mình.
Như vậy, mặc dù Giuse không phải là cha ruột của Đức Giêsu; Nhưng ông là HẬU DUỆ ĐÍCH TÔN của hoàng tộc Đavít; là NGƯỜI CHỒNG ĐÍCH THỰC của Maria theo đúng luật. Như vậy ông có quyền nhận con của Maria vợ mình làm con và trao quyền thừa kế chính thức cho Giêsu cách hợp pháp, đúng đường lối Chúa. Đừng quên quyền được thuộc về dòng tộc Abraham không nằm ở huyết tộc mà ở Giao ước (St 17).
Vậy Thiên Chúa đã có một dự tính từ ngàn đời, và cũng từ ngàn đời, Thiên Chúa đã chuẩn bị sẵn những phương thế cụ thể, hữu hiệu để hóa giải những trục trặc có thể có.
Vấn đề còn lại là từ phía con người có ai chịu cộng tác với Chúa khi được Chúa mời giúp Người hoàn tất dự tính đó của Chúa? Giuse đã đáp lời khi được Chúa dẫn dắt từng bước một đi vào con đường của Chúa. Ông sẵn sàng từ bỏ mọi dự tính riêng tư để đón nhận ý Chúa làm dự tính, lẽ sống của đời mình.
Kể từ lúc vâng phục ý Chúa, Giuse trở nên CHA NUÔI của Giêsu là Con Một Thiên Chúa làm người; trở nên người đưa Đức Giêsu vào dòng tộc Đavít để lời Kinh Thánh nên ứng nghiệm; là người đại diện nhân loại tội lỗi đón Adam, Eva mới tinh tuyền làm thành viên của nhân loại tội lỗi. Tình yêu Thiên Chúa đã nở hoa nơi Giuse. Giuse được tôn vinh, nhân loại được cứu độ.
