Người ta thường lỗi đức ái rất nhiều trong tinh thần, vì hay xét đoán người khác. Đức Giêsu dạy: “Đừng xét đoán để khỏi bị xét đoán”. Muốn có bác ái trong tinh thần, phải không ngừng điều chỉnh xét đoán của chúng ta về người khác. Theo thánh Vinh Sơn Phaolô, chúng ta phải khiêm nhường nhìn nhận sự giới hạn của mình, chính Chúa mới là Đấng có quyền xét đoán chứ không phải chúng ta. Nhưng muốn sống đức ái trong tinh thần, phải mạnh dạn nhổ bỏ thành kiến. Con người chỉ có thể xóa bỏ xét đoán khi có đức ái siêu nhiên cao độ, có một khát vọng yêu thương làm cho con người vượt ra khỏi chính mình, giúp con người đạt tới sự gặp gỡ, sự hiệp thông chân thật với tha nhân.
Muốn bác ái trong lời nói, trước hết phải tế nhị, tránh những lời nói làm thiệt hại hay gây buồn phiền. Đó có thể là những lời nói hữu ý hay vô tình. Đức ái đòi buộc chúng ta đừng bao giờ có ý xúc phạm hay làm phiền lòng người khác bằng lời lẽ của mình. Đôi khi những lời nói vô tình cũng gây thiệt hại trầm trọng cho kẻ khác. Lòng mến đòi buộc chúng ta hãy chế ngự miệng lưỡi. Những người hay va chạm với người khác trong lời nói, cần phải ở khiêm nhường, tập uốn nắn và điều chỉnh cách ăn nói của mình; Cần tránh những lời nói nửa đùa nửa thật để nhạo báng người khác; Nói hành, nói xấu, làm thiệt hại uy tín và danh dự người khác, là đều lỗi đức ái nặng. Ganh tị là nguyên nhân chính gây ra nói hành nói xấu; Chúng ta tránh những cử chỉ đi ngược với đức ái.
Nhưng trái lại, xây dựng tình bác ái trong lời nói như Thánh Phaolô khuyên dạy là tình yêu không giả dối: Lời khích lệ; Lời an ủi; Lời thông cảm hay chia sẻ; Lời nói làm vui lòng người khác; Lời nói xây dựng; Cử chỉ yêu thương phục vụ. Vì Chúa nói: “Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao? Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.” (Mt 5:38-48)
(Trích trong Tiểu luận: Thánh Vinh Sơn và Tính Thực Tế Của Lòng Bác Ái.)
John Văn Quyết, CM.
