Đức Thánh Cha Phanxicô:
Vào ngày 8/12/2020, nhân dịp kỷ niệm 150 năm Đức Giáo hoàng Pio IX chọn Thánh Giuse làm Thánh Bổn Mạng của Hội Thánh Công Giáo, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ban hành Tông thư PATRIS CORDE – TRÁI TIM CỦA NGƯỜI CHA, và công bố “Năm đặc biệt về Thánh Giuse”, từ ngày 8/12/2020 đến ngày 8/12/2021.
Tông thư
PATRIS CORDE – Trái Tim của Người Cha
CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
NHÂN DỊP KỶ NIỆM 150 NĂM
CÔNG BỐ THÁNH GIUSE
LÀ BỔN MẠNG CỦA GIÁO HỘI HOÀN VŨ
VỚI TRÁI TIM CỦA NGƯỜI CHA: Chính như thế mà Thánh Giuse đã yêu mến Đức Giêsu, Đấng được gọi trong bốn sách Tin Mừng là “con của ông Giuse”.[1]
Thánh sử Mát-thêu và thánh sử Luca, vốn đã làm nổi bật khuôn mặt của Thánh Giuse, kể lại ít, nhưng đủ để làm cho hiểu thánh nhân đã là mẫu người cha nào và đâu là sứ mạng Chúa Quan Phòng đã giao phó cho ngài.
Chúng ta biết rằng Thánh Giuse là một người thợ mộc khiêm tốn (x. Mt 13, 55), đã đính hôn với Đức Maria (x. Mt 1, 18; Lc 1, 27); là “người công chính” (Mt 1, 19), luôn sẵn sàng hoàn tất ý muốn của Thiên Chúa, được diễn tả trong Lề Luật (x. Lc 2, 22.27.39) và ngang qua bốn giấc mơ (x. Mt 1, 20; 2, 13.19.22). Sau cuộc hành trình dài và mệt nhọc từ Nadarét đến Bêlem, ngài đã chứng kiến Đấng Mêsia được sinh ra trong chuồng gia súc, bởi vì ngoài nơi đây “không có chỗ cho họ” (x. Lc 2, 7). Ngài là chứng nhân việc tôn thờ của các mục đồng (x. Lc 2, 8-20), đại diện cho dân Israel, và của các Đạo Sĩ (x. Mt 2, 1-12), đại diện cho các dân ngoại.
Thánh Giuse đã can đảm đảm nhận chức năng người cha theo lề luật đối với Đức Giê-su, Đấng mà ngài đã đặt tên gọi, được sứ thần mặc khải: “Ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ” (Mt 1, 21). Như chúng ta đều biết, nơi các dân tộc cổ xưa, đặt tên cho một người hoặc cho một sự vật, nghĩa là có được sự thuộc về của những thực tại ấy, như Ađam đã làm trong trình thuật của sách Sáng thế (x. 2, 19-20).
Bốn mươi ngày sau khi Đức Giêsu được sinh ra, Thánh Giuse, cùng với Đức Maria, đã dâng Hài Nhi cho Đức Chúa trong Đền Thờ, đã nghe với sự kinh ngạc lời báo trước của ông Simeon liên quan đến Đức Giêsu và Đức Maria (x. Lc 2, 22-35). Để bảo vệ Đức Giêsu khỏi tay vua Hêrôđê, Thánh Giuse đã di cư sang Ai Cập như một người ngoại kiều (x. Mt 2, 13-18). Khi trở về quê hương, ngài đã sống ẩn dật trong ngôi làng nhỏ bé vô danh Nadarét, xứ Galilê; làng quê Nadarét là nơi được cho rằng, “không có ngôn sứ nào xuất thân từ đây” (x. Ga 7, 52) và rằng, “chẳng bao giờ có thể nảy sinh ra điều gì hay!” (x. Ga 1, 46); làng quê Nadarét cách xa Bêlem, nguyên quán của ngài, và cách xa Giêrusalem, nơi Đền thờ ngự trị. Chính trong cuộc hành hương lên Giêrusalem, khi Thánh Giuse và Đức Maria đã để lạc mất Đức Giêsu lúc mười hai tuổi, mà hai ông bà đã cực lòng đi tìm kiếm và đã tìm thấy Người trong Đền thờ, đang thảo luận với các vị tiến sĩ Lề Luật (x. Lc 2, 41 -50).
Sau Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, không có vị thánh nào giữ nhiều chỗ như thế trong Huấn Quyền Giáo Hoàng, hơn thánh Giuse, bạn trăm năm của Người. Các vị tiền nhiệm của tôi đã đào sâu sứ điệp được chứa đựng trong một số dữ kiện được chuyển đạt bởi các sách Tin Mừng, nhằm làm rõ hơn nữa vai trò trung tâm của Thánh Giuse trong lịch sử cứu độ: Chân phước Piô IX đã công bố Thánh Giuse là “Thánh Bổn Mạng của Hội Thánh Công Giáo”,[2] Đấng đáng kính Piô XII đã trình bày ngài là “Thánh Bổn Mạng của người lao động”[3] và Thánh Gioan Phaolô II giới thiệu ngài là “Đấng bảo vệ của Chúa Cứu Thế”.[4]. Dân Chúa kêu cầu Thánh Giuse là “Thánh Bổn Mạng của ơn chết lành”.[5]
Do đó, nhân dịp một trăm năm mươi năm tuyên bố Thánh Giuse là Thánh Bổn Mạng của Hội Thánh Công Giáo, được thực hiện bởi Chân phước Piô IX vào ngày 08 tháng 12 năm 1870, tôi muốn, như Đức Giê-su đã nói, rằng “miệng diễn tả điều trào vọt ra từ con tim” (x. Mt 12, 34), để chia sẻ với anh chị em những suy tư cá nhân về chân dung ngoại thường của Thánh Giuse, nhưng lại thật gần gũi với thân phận con người của mỗi người trong chúng ta. Ước ao này đã chín muồi trong suốt những tháng vừa qua của cơn đại dịch, trong thời gian này chúng ta có thể nghiệm thấy, ngay trong cuộc đại khủng khoảng tấn công chúng ta, rằng “những cuộc đời của thế giới chúng ta được dệt nên và được nâng đỡ bởi những con người bình thường, hay bị quên lãng, họ không làm nên trang đầu của các tờ báo và của các tạp chí, không xuất hiện trong các cuộc diễu hành lớn của màn trình diễn (show) mới đây, nhưng chắc chắn ngày nay, họ đang viết nên những biến cố mang tính quyết định của lịch sử chúng ta: họ là các bác sĩ, y tá nam nữ, các nhân viên siêu thị, công nhân vệ sinh, những người chăm sóc tại gia, công nhân vận chuyển, những người gìn giữ trật tự, các tình nguyện viên, các linh mục, các nữ tu và nhiều người khác nữa; đó là những người đã hiểu được rằng không ai tự cứu được chính mình. […] Có bao người đã làm chứng hằng ngày về sự kiên nhẫn và lan truyền niềm hy vọng, khi cảnh giác để không tạo ra sự hoảng loạn, nhưng làm nên tinh thần đồng trách nhiệm. Có bao người cha, người mẹ, ông bà, thầy cô, chỉ ra cho con cái chúng ta, qua những cử chỉ đơn sơ và hằng ngày, làm thế nào đương đầu và vượt qua khủng hoảng, khi tái thích ứng những thói quen, khi ngước nhìn lên và khi động viên lời cầu nguyện! Có bao người cầu nguyện, hi sinh và làm trung gian vì thiện ích của tất cả mọi người”.[6] Tất cả chúng ta đều có thể khám phá ra nơi Thánh Giuse con người đi qua mà chẳng được nhận ra, con người của sự hiện diện hằng ngày, kín đáo và âm thầm, một người biện hộ, một người nâng đỡ và một người hướng dẫn trong những lúc khó khăn. Thánh Giuse nhắc nhở chúng ta rằng, tất cả những người xét bề ngoài là ẩn dật hay ở hàng thứ yếu, đều có thể đóng một vai trò không thể sánh được trong lịch sử cứu độ. Hãy ngỏ với tất cả những người ấy, lời nhận biết và mang ơn.
- Người Cha được yêu mến
Sự lớn lao của Thánh Giuse hệ ở sự kiện, ngài là bạn trăm năm của Đức Maria và là cha theo luật của Đức Giêsu. Chính với vai trò này mà, “Thánh Giuse đặt mình cho việc phục vụ toàn bộ kế hoạch cứu độ”, như thánh Thánh Gioan Kim khẩu khẳng định [7].
Thánh Phaolô VI nhận xét rằng, tính hiền phụ của Thánh Giuse được thể hiện cách cụ thể trong sự kiện, “ngài đã làm cho cuộc đời mình trở thành sự phục vụ, thành của lễ dâng hiến cho mầu nhiệm nhập thể và cho sứ mạng cứu độ, vốn được gắn liền với mầu nhiệm nhập thể; trong sự kiện, ngài đã sử dụng quyền bính theo luật, vốn được trao cho ngài đối với Thánh Gia, để làm thành sự trao ban trọn vẹn chính mình, chính cuộc đời mình, chính công việc của mình cho Thánh Gia; và trong sự kiện, ngài đã hoán chuyển ơn gọi phàm nhân của ngài cho tình yêu gia đình, trong sự dâng hiến siêu nhân chính mình, con tim của mình và trọn vẹn khả năng yêu thương, được đặt để cho việc phục vụ Đấng Mêsia đang trổ sinh trong ngôi nhà của ngài”.[8]
Vì vai trò của ngài trong lịch sử cứu độ, Thánh Giuse là một người cha luôn được yêu mến bởi Dân Kitô hữu, như sự kiện sau đây chứng tỏ: trên toàn thế giới, nhiều nhà thờ được cung hiến cho ngài. Nhiều Học Viện, Hội Đoàn và nhóm trong Giáo Hội được khởi hứng từ linh đạo của ngài và mang tên ngài, và nhiều cuộc biểu dương thánh thiêng khác nhau diễn ra từ nhiều thế kỷ để tôn vinh ngài. Nhiều thánh nam và thánh nữ đã là những người sùng kính say mê ngài, trong số đó có thánh Thánh Têrêsa Avila, đã chọn Thánh Giuse làm trạng sư và đấng can thiệp, thánh nữ trông cậy nhiều nơi ngài và đã nhận được mọi ân huệ mà thánh nữ kêu xin; được khích lệ bởi kinh nghiệm của chính mình, thánh nữ đã thuyết phục những người khác trở thành người sùng kính đối với Thánh Giuse.[9]
Trong mọi sách giáo khoa về cầu nguyện, chúng ta đều tìm thấy những kinh nguyện ngỏ với Thánh Giuse. Có những kinh cầu đặc biệt dành cho Thánh Giuse vào tất cả các ngày thứ tư, và một cách đặc biệt, trong suốt tháng ba, theo truyền thống được dành để kính Thánh Giuse.[10]
Lòng tín thác của Dân Chúa nơi Thánh Giuse được thâu tóm trong câu nói: “Hãy đến cùng Giuse”(Ite ad Joseph); lời mời gọi này qui về thời gian đói kém tại Ai Cập, khi dân chúng đến xin vua Pharaô bánh ăn, và vua trả lời: “Hãy đi tìm Giuse; và hãy làm những gì ông ấy nói với các ngươi” (St 41, 55). Đó là ông Giuse, con của tổ phụ Giacob, vốn đã bị đem bán bởi các anh của mình, bởi lòng ghen tị (x. St 37, 11-28) và sau đó, theo trình thuật Kinh thánh, trở thành phó vương Ai Cập (x. St 41, 41-44).
Với tư cách là dòng dõi vua Đavít (x. Mt 1, 16-20), cội rễ mà từ đó Đức Giêsu phải sinh ra, theo lời hứa dành cho vua Đa-vít bởi ngôn sứ Nathan (x. 2 Sm 7), và trong phẩm giá là bạn trăm năm của Đức Maria làng Nazareth, Thánh Giuse là bản lề kết nối Cựu Ước và Tân Ước.
- Người Cha trong dịu hiền
Thánh Giuse đã chứng kiến Đức Giêsu lớn lên ngày qua ngày “thêm khôn ngoan, thêm vóc dáng và thêm ân nghĩa trước nhan Thiên Chúa và trước mặt người ta” (Lc 2, 52). Cũng giống y như Thiên Chúa đã làm với Israel, “Ta đã tập đi cho Ép-ra-im, đã đỡ cánh tay nó… Ta xử với chúng như người cha nựng trẻ thơ, nâng lên áp vào má; Ta cúi xuống gần nó mà đút cho nó ăn” (x. Hs 11, 3-4).
Đức Giê-su đã nhìn thấy nơi Thánh Giuse sự dịu hiền của Thiên Chúa: “Như sự diệu hiền của người cha đối với con cái mình, sự diệu hiền của CHÚA cũng dành cho kẻ kính tôn Người” (Tv 103, 13).
Chắc hẳn Thánh Giuse đã nghe vang vọng trong hội đường, trong khi cầu nguyện với các Thánh Vịnh, rằng Thiên Chúa của Israel là Thiên Chúa dịu hiền [11], rằng Người nhân từ với tất cả mọi người, và rằng “sự dịu hiền của Người dành cho mọi công trình của Người” (Tv 145, 9).
Lịch sử cứu độ được hoàn tất “khi hy vọng dù không còn hy vọng” (Rm 4, 18), ngang qua những yếu đuối của chúng ta. Chúng ta quá hay nghĩ rằng Thiên Chúa chỉ dựa vào khía cạnh tốt đẹp và thắng cuộc của chúng ta, khi mà trong thực tế phần lớn những dự định của Người được thực hiện ngang qua và bất chấp sự yếu đuối của chúng ta. Đó chính là điều đã làm cho Thánh Phaolô phải thốt lên: « Và để tôi khỏi tự cao tự đại…, thân xác tôi như đã bị một cái dằm đâm vào, một thủ hạ của Xa-tan được sai đến vả mặt tôi, để tôi khỏi tự cao tự đại. Đã ba lần tôi xin Chúa cho thoát khỏi nỗi khổ này. Nhưng Người quả quyết với tôi: “Ơn của Thầy đã đủ cho anh, vì sức mạnh của Thầy được biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối” » (2 Cr 12, 7-9).
Nếu như thế là viễn tượng của nhiệm cục cứu độ, khi đó chúng ta phải học để đón nhận những yếu đuối của chúng ta với sự dịu hiền sâu sa.[12]
Thần Dữ xúi dục chúng ta nhìn sự mỏng dòn của mình với một phán đoán tiêu cực. Ngược lại, Thánh Thần đưa sự mỏng dòn của chúng ta ra ánh sáng với sự dịu hiền. Sự dịu hiền là cách thức tốt nhất để đụng chạm được điều là mỏng dòn nơi chúng ta. Chỉ tay và phán đoán chống lại người khác, thường là dấu chỉ của sự bất lực để đón nhận sự yếu đuối riêng của mình, sự mỏng dòn riêng của mình. Chỉ có sự dịu hiền mới giải thoát chúng ta thoát khỏi công việc của Kẻ Tố Cáo (x. Kh 12, 10). Chính vì thế, điều quan trọng là gặp gỡ Lòng Thương Xót của Thiên Chúa, nhất là nơi Bí Tích Hòa Giải, khi trải nghiệm về sự thật và sự dịu hiền. Một cách nghịch lý, Ma Quỉ cũng có thể nói cho chúng ta biết sự thật. Nhưng nếu nó làm điều đó, chính là để lên án chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng, Sự Thật đến từ Thiên Chúa không lên án chúng ta, nhưng Sự Thật đón nhận chúng ta, ôm lấy chúng ta, nâng đỡ chúng ta, tha thứ chúng ta. Sự Thật luôn được bày tỏ cho chúng ta như Người Cha thương xót của dụ ngôn (x. Lc 15, 11-32): Sự Thật đến gặp gỡ chúng ta, ban lại cho chúng ta phẩm giá, nâng chúng ta đứng dậy, mở tiệc mừng chúng ta, bởi vì “con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy” (c. 24).
Ý muốn của Thiên Chúa, lịch sử của Người, kế hoạch của Người cũng diễn ra ngang qua sự bận tâm của Thánh Giuse. Như thế, Thánh Giuse dạy chúng ta rằng, tin tưởng nơi Thiên Chúa cũng bao hàm cả việc tin rằng, Người có thể hành động ngang qua những sợ hãi, những mỏng dòn và những yếu đuối của chúng ta. Và Thánh Giuse cũng dạy chúng ta rằng, trong những cơn bão tố của cuộc đời, chúng ta không được sợ trao lại cho Chúa bánh lái của con thuyền cuộc đời chúng ta. Đôi khi, chúng ta muốn kiểm soát mọi sự, nhưng Thiên Chúa luôn nhìn xa hơn.
—————-
- Người Cha trong vâng phục
- Người Cha trong đón tiếp
- Người Cha luôn can đảm sáng tạo
- Người Cha làm việc
- Người Cha trong mờ tối
—————–
[1] Lc 4, 22; Ga 6, 42; cf. Mt 13, 55; Mc 6, 3.
[2] Thánh bộ Lễ nghi, Quemadmodum Deus (8/12/1870): Pii IX P.M. Acta, pars I, vol. V, 283.
[3] X. Diễn văn dành cho ACLI vào dịp Lễ trọng kính Thánh Giuse Thợ (01/05/1955): AAS 47 (1995), tr. 406.
[4] X. Tông huấn Redemptoris Custos (15/08/1989): AAS 82 (1990), tr. 5-34.
[5] Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo, s. 1014.
[6] Bài Suy niệm trong thời đại dịch (27/03/2020): L’Osservatore Romano, éd. en langue française (31 mars 2020), tr. 5.
[7] Trong Matthaeum Homiliae, V, 3: PG 7, 58.
[8] Bài giảng (19/03/1966): Insegnamenti di Paolo VI, IV (1966), 110.
[9] X. Cuốn sách về đời sống, 6, 6-8.
[10] Mỗi ngày, từ hơn bốn mươi năm nay, sau Kinh Sáng, tôi đọc một kinh cầu nguyện với Thánh Giuse, trích từ một quyển sách đạo đức bằng Tiếng Pháp vào những năm 1800, của Hội Dòng các Nữ Tu của Chúa Giêsu và Mẹ Maria; lời kinh này diễn tả lòng sùng kính, sự tin tưởng, và một dạng thách đố dành cho Thánh Giuse: “Lạy Thánh Giuse Tổ Phụ Vinh Hiển, quyền năng của ngài biết làm những điều không thể thành có thể, xin đến cứu giúp con, trong những lúc lo âu và khó khăn này. Xin ngài mang lấy đặt dưới sự bảo vệ của ngài, những hoàn cảnh nghiêm trọng và khó khăn, đến nỗi con nài xin ngài, để cho những hoàn cảnh ấy có được một lối ra hạnh phúc. Lạy cha yêu dấu của con, trọn niềm tín thác của con đặt ở nơi cha. Chớ gì người ta không nói được rằng, con đã cầu xin cha luống công, và bởi vì cha có thể làm mọi sự bên cạnh Chúa Giêsu và Mẹ Maria, xin cha tỏ cho con lòng nhân hậu của cha cũng lớn lao như quyền năng của cha. Amen.”
[11] X. Đnl 4, 31; Tv 69, 17; 78, 38; 86, 5; 111, 4 ; 116, 5 ; Gr 31, 20.
[12] X. Exhort. ap. Evangelii gaudium (24 novembre 2013), nn. 88.288.
——————
Ghi Chú:
– Tông thư Patris Corde của Đức Thánh Cha Phanxicô được dịch từ bản Tiếng Pháp (người dịch: Giuse Nguyễn Văn Lộc).
– Các trích dẫn Kinh Thánh được lấy từ bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV, với một vài sửa đổi, theo bản Tiếng Pháp của Tông Thư; các Thánh Vịnh được ghi theo số của bản dịch Do Thái.
Bài suy niệm 1
“Với trái tim của Người Cha,
thánh Giuse đã yêu thương Đức Giê-su”
- Thánh Giuse trong các Tin Mừng
Ngay từ dòng đầu tiên của tông thư về Thánh Giuse, Đức Thánh Cha Phanxicô đã long trọng nêu ra chân lý, một chân lý vừa đời thường, nhưng vừa mới mẻ và đánh động lòng người: “Chính với trái tim của người cha, thánh Giuse đã yêu thương Đức Giê-su”. Chúng ta thường chỉ chú ý đến mặc khải Đức Giê-su được yêu thương bởi Cha trên trời (chiều dọc), và quên đi mặc khải Người cũng được yêu thương với trọn cả con tim, bởi một người cha ở dưới đất (chiều ngang): Đức Giê-su “con ông Giuse” (x. Lc 4, 22; Ga 6, 42; Mt 13, 55 và Mc 6, 3. Có thể đọc bài “Gia Phả của Đức Giê-su Ki-tô).
Xác tín này có nền tảng Tin Mừng. Thật vậy, tuy các Tin Mừng nói về Thánh Giuse không nhiều, nhưng đủ để giúp chúng ta hiểu ngài thuộc “mẫu người cha nào” và ngài có “sứ mạng nào”. Đức Thánh Cha cẩn thận nhắc lại từng biến cố có sự hiện diện âm thầm, nhưng quảng đại của Thánh Giuse, được các thánh sử Mát-thêu và Luca kể lại.
Như thế, tông thư của Đức Thánh Cha mời gọi tôi trước tiên hãy chiêm ngắm Thánh Giuse, được kể lại bởi các Tin Mừng (có thể đọc Thánh Giuse, Bạn Trăm Năm Đức Trinh Nữ Maria): các Tin Mừng giúp tôi hiểu và yêu mến Thánh Giuse như thế nào”? Và Thánh Giuse giúp tôi hiểu và yêu mến Chúa Giêsu ra sao?
- Thánh Giuse và Truyền Thống Giáo Hội
“Sau Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, không có vị thánh nào giữ nhiều chỗ như thế trong Huấn Quyền Giáo Hoàng, hơn thánh Giuse, bạn trăm năm của Người”. Các vị tiền nhiệm của Đức Thánh Cha Phanxicô đã tuyên bố Thánh Giuse là:
“Thánh Bổn Mạng của Hội Thánh Công Giáo” (Chân phước Piô IX).
“Thánh Bổn Mạng của người lao động” (Đấng đáng kính Piô XII).
“Đấng bảo vệ của Chúa Cứu Thế” (và Thánh Gioan Phaolô II).
Ngoài ra, Dân Chúa kêu cầu Thánh Giuse là “Thánh Bổn Mạng của ơn chết lành”. Tôi hiểu những tước hiệu này của Thánh Giuse như thế nào? Tước hiệu nào làm tôi hiểu và yêu mến Thánh Giuse hơn? Tôi thích tước hiệu nào hơn cả? Tại sao?
Truyền thống hay “linh đạo” của xứ đạo, gia đình, nhóm, hội dòng, cộng đoàn… mà tôi thuộc về, đã tôn vinh Thánh Giuse như thế nào? Phần tôi, tôi “công bố” Thánh Giuse là ai đối với tôi, trong cuộc đời, trong đời sống đức tin và đời sống ơn gọi của tôi? Với lời “công bố” đích thân của tôi về Thánh Giuse, tôi ước ao ngài sẽ hiện diện trong đời sống của tôi như thế nào, trong hành trình đi theo Đức Ki-tô?
- Thánh Giuse, Đức Thánh Cha Phanxicô và “những người bình thường” trong cơn đại dịch
Tông thư về Thánh Giuse của Đức Thánh Cha được ban hành nhân dịp kỷ niệm 150 năm tuyên bố Thánh Giuse là Thánh Bổn Mạng của Hội Thánh Công Giáo, vào ngày 08/12/1870 của Chân phước Giáo Hoàng Piô IX; trước đó tông thư đã được “cưu mang” trong những tháng dài của cơn đại dịch: “Tôi muốn… chia sẻ với anh chị em những suy tư cá nhân về chân dung ngoại thường của Thánh Giuse, nhưng lại thật gần gũi với thân phận con người của mỗi người trong chúng ta. Ước ao này đã chín muồi trong suốt những tháng vừa qua của cơn đại dịch...” Vậy điều gì xẩy ra trong cơn đại dịch, đã làm cho ước ao chia sẻ về Thánh Giuse của Đức Thánh Cha trở nên“chín muồi? “Những con người bình thường, hay bị quên lãng” nào trong cơn đại dịch, đã làm cho Đức Thánh Cha nhớ tới Thánh Giuse, hiểu và yêu mến ngài hơn? Những người này đã hiện diện trong cuộc sống của tôi như thế nào? Tôi có nhận ra không?
Đáp lại lời mời gọi của Đức Thánh Cha, tôi hãy hồi tâm lại đời mình, để nhận ra “những con người bình thường, hay bị quên lãng” và sống đời mình trong từng ngày, với tâm tình biết ơn. Chúng ta cũng được mời gọi tiếp tục hiệp thông và cầu nguyện cho những con người vẫn hi sinh phục vụ trong thầm lặng, và cho những nạn nhân và dân tộc vẫn đang bị cơn đại dịch gây tác hại.
Trong đời thường cũng như trong những “giai đoạn hay hoàn cảnh đặc biệt” (của tôi, của gia đình, của cộng đoàn, của giáo xứ…), tôi đã, đang và ước ao trở thành “người bình thường, hay bị quên lãng” như thế nào, theo lời chia sẻ của Đức Thánh Cha và theo gương của Thánh Giuse?
* * *
Bài suy niệm 2
“Người Cha được yêu mến”
- “Thánh Giuse, bạn trăm năm của Đức Maria và cha của Đức Giê-su”
Sự lớn lao của Thánh Giuse được xây dựng khởi từ và dựa trên những tương quan rất con người và đời thường, vì thế rất nhỏ bé: là người chồng và là người người cha trong một gia đình. Nếu “sự lớn lao” của Thánh Giuse được hiểu như thế, thì đó cũng là “sự lớn lao”, mà mỗi người chúng ta được mời gọi ước ao, hướng tới và định hướng cho cuộc đời và ơn gọi của mình. Xin cho mỗi người chúng ta được Chúa ban cho lòng yêu mến và ước ao sống theo gương của Thánh Giuse (có thể đọc bài “Đời Sống Ẩn Dật của Đức Giê-su”).
Trong đời sống công khai, khi Đức Maria muốn tìm gặp và nói chuyện với Người, Đức Giê-su nêu câu hỏi: “Ai là mẹ tôi? Ai là anh em tôi?” (Mt 12, 48), phải làm kinh ngạc người nghe thuộc mọi thời. Thánh Giuse đã không nghe được lời này của Đức Giê-su, nhưng đã sống từ rất lâu tương quan Nước Trời, mà Đức Giê-su rao giảng và dâng hiến đời mình để xây dựng. Vậy, Thánh Giuse đã là “người thân đích thực” của Giê-su như thế nào? Và tôi sẽ sống và hoán cải ra sao, để trở thành người thân thật sự của Đức Giê-su, theo gương Thánh Giuse? (có thể đọc bài suy niệm Tin Mừng của ngày Lễ Thánh Gia-Năm B-Lc 2, 2.39-40).
Lời giáo huấn của Thánh Giáo Hoàng Phao-lô VI về tình hiện phụ của Thánh Giuse thật sâu rộng, đồng thời mang tính thời sự trong hoàn cảnh hiện nay của thế giới và của xã hội chúng ta đang sống:
| Thánh Giuse | Con Người ngày nay |
| (a) “Ngài đã làm cho cuộc đời mình trở thành sự phục vụ, thành của lễ dâng hiến cho mầu nhiệm nhập thể và cho sứ mạng cứu độ, vốn được gắn liền với mầu nhiệm nhập thể”.
(b) “Ngài đã sử dụng quyền bính theo luật, vốn được trao cho ngài đối với Thánh Gia, để làm thành sự trao ban trọn vẹn chính mình, chính cuộc đời mình, chính công việc của mình cho Thánh Gia”. (c) và “Ngài đã hoán chuyển ơn gọi phàm nhân của ngài cho tình yêu gia đình, trong sự dâng hiến siêu nhân chính mình, con tim của mình và trọn vẹn khả năng yêu thương, được đặt để cho việc phục vụ Đấng Mêsia đang trổ sinh trong ngôi nhà của ngài”.
|
– Con người ngày này thích được phục vụ hơn là phục vụ, thích thống trị hơn ước ao trở thành của lễ dâng hiến…
– Con người không thể sống mà không có Lề Luật và quyền bính (x. Mt 20, 20-28), nhưng đâu là cách con người hiểu và sống Lề Luật, cách con người ngày nay ham muốn quyền bính và thi hành quyền bình, trong thế giới, xã hội, Giáo Hội, gia đình?…
– Con người được dựng nên theo hình ảnh Thiên Chúa (x. St 1, 26-27), nghĩa là có con tim biết yêu thương, vì Thiên Chúa là tình yêu. Nhưng trong thực tế cuộc sống, con người hôm nay hướng con tim của mình về đâu hay về ai?… |
Lời giảng dạy của Thánh Giáo Hoàng Phao-lô VI về Thánh Giuse chất vấn và mời gọi tôi sống “tính hiền phụ” như thế nào, trong đời sống gia đình? Chất vấn và mời gọi tôi sống “tính hiền phụ”, hiểu theo tương quan Nước Trời, trong đời sống dâng hiến, trong đời sống Giáo Hội. xã hội như thế nào?
- Thánh Giuse được yêu mến trong Giáo Hội
Thánh Giuse được yêu mến cách đặc biệt trong Giáo Hội, như Đức Thánh Cha đã nêu ra và nhắc lại những dữ kiện rất cụ thể và phong phú trong truyền thống của Giáo Hội và trong đời sống phụng vụ hằng tuần và hằng năm. Vậy, trong đời sống Ki-tô hữu và đời ơn gọi của tôi, tôi đã có những kinh nghiệm cụ thể nào (nhà thờ, học viện, hội đoàn, nhóm, giáo xứ, hội dòng, gia đình, đời sống cầu nguyện, kinh phụng vụ…), diễn tả sự kiện “Thánh Giuse được yêu mến”? Thánh Giuse được yêu mến cách đặc biệt trong Giáo Hội; còn tôi, tôi có yêu mến Thánh Giuse không và diễn tả lòng yêu mến ngài như thế nào?
Đâu là lòng sùng kính của tôi đối với Thánh Giuse, nhất là khi Thánh Giuse là Thánh Bổn Mạng của tôi? Tôi có thuộc kinh cầu nào kính Thánh Giuse không? Hay có khi nào tôi đọc kinh cầu Thánh Giuse không? Tôi có thích lời kinh ca ngợi và cầu xin Thánh Giuse, mà Đức Thánh Cha đọc hằng ngày và bắt chước ngài không: “Lạy Thánh Giuse Tổ Phụ Vinh Hiển, quyền năng của ngài biết làm những điều không thể thành có thể, xin đến cứu giúp con, trong những lúc lo âu và khó khăn này. Xin ngài mang lấy đặt dưới sự bảo vệ của ngài, những hoàn cảnh nghiêm trọng và khó khăn, đến nỗi con nài xin ngài, để cho những hoàn cảnh ấy có được một lối ra hạnh phúc. Lạy cha yêu dấu của con, trọn niềm tín thác của con đặt ở nơi cha. Chớ gì người ta không nói được rằng, con đã cầu xin cha luống công, và bởi vì cha có thể làm mọi sự bên cạnh Chúa Giêsu và Mẹ Maria, xin cha tỏ cho con lòng nhân hậu của cha cũng lớn lao như quyền năng của cha. Amen”? (xem ghi chú số 10). Tôi đã hiểu và sống các ngày thứ tư trong tuần, và tháng ba kính Thánh Giuse như thế nào?
Đức Thánh Cha nói đến “Linh đạo của Thánh Giuse” (sa spiritualité): “Nhiều Học Viện, Hội Đoàn và nhóm trong Giáo Hội được khởi hứng từ linh đạo của ngài và mang tên ngài”. Tôi hiểu “linh đạo của Thánh Giuse” như thế nào? (Có thể đọc Thánh Giuse Bạn Trăm Năm Đức Trinh Nữ Maria) Tôi có muốn đi theo Đức Ki-tô, theo “linh đạo” của Thánh Giuse không?
- Thánh Giuse, bản lề kế nối Cựu Ước và Tân Ước
Đức Thánh Cha nêu bật vai trò của Thánh Giuse, trong tư cách là dòng dõi vua Đa-vít và là bạn trăm năm của Đức Maria, ở tầm mức lịch sử cứu độ, nghĩa là tương quan giữa Cựu Ước và Tân Ước qua hình ảnh “bản lề”. “Bản lề” là sự vật nào và có công dụng gì? Tôi hiểu mặc khải “Thánh Giuse, bản lề kế nối Cựu Ước và Tân Ước” ra sao? (có thể đọc bài “Gia Phả của Đức Giê-su Ki-tô”).
Lời mời gọi “Ite ad Joseph” gợi lại câu chuyện của ông Giuse, trong gia đình của Tổ Phụ Gia-cóp và bên Ai-cập. Vậy, ông Giuse, Thánh Giuse và Đức Giê-su có tương quan loan báo vào hoàn tất như thế nào, trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa? (có thể đọc bài “Nọc độc ghen tị”-St 37, 12-27).
Đức Giê-su Ki-tô đã hoàn tất lịch sử cứu độ (x. Lc 24, 44), như Người đã thốt ra lời sự sống: “mọi sự đã hoàn tất” (Ga 19, 30), ngay trong đau khổ và sự chết trên Thập Giá. Trong chương trình cứu độ, Đức Maria là “Mẹ Đấng Cứu Thế”, Mẹ đi theo Đức Giê-su đến tận chân Thập Giá, thinh lặng và đứng vững. Còn Thánh Giuse của chúng ta thì sao? Ngài đã cộng tác vào chương trình cứu độ, được hoàn tất bởi Mầu Nhiệm Vượt Qua của Đức Giê-su Ki-tô như thế nào? (Có thể đọc Thánh Giuse Bạn Trăm Năm Đức Trinh Nữ Maria, bài 4: “Thánh Giuse và Mầu Nhiệm Vượt Qua”).
* * *
Bài suy niệm 3
“Người Cha trong dịu hiền”
- “Đức Giê-su đã nhìn thấy nơi Thánh Giuse sự dịu hiền của Thiên Chúa”
Thánh Giuse đã chứng kiến Đức Giêsu lớn lên ngày qua ngày “thêm khôn ngoan, thêm vóc dáng và thêm ân nghĩa trước nhan Thiên Chúa và trước mặt người ta” (Lc 2, 52), trong thời gian sống ẩn dật của Người. Bởi vì, Khi trở nên một người ở giữa chúng ta, Ngài đã đảm nhận điều căn bản nhất làm nên thân phận con người, đó là thời gian, là lớn lên theo thời gian, như một triết gia đã nói : « Con người không thể tránh né được thời gian » – « L’homme ne peut être à l’abri du temps ».
Vì thế, cách đặc biệt trong mùa phụng vụ Giáng Sinh, chúng ta được mời gọi chiêm ngắm và cảm nếm sự gần gũi với Đức Giê-su, Ngôi Lời nhập thể đang lớn lên theo thời gian ; Đấng, ngang qua đời sống ẩn dật, cư ngụ trong từng chi tiết nhỏ nhặt của cõi nhân sinh. Chúng ta hãy học chiêm ngắm Đức Giê-su cùng với Thánh Giuse trong đời sống thường ngày, vì thánh Giuse cùng với Đức Maria là những người đầu tiên và một cách tuyệt hảo nhất biết nâng niu từng chi tiết và một cách trọn vẹn mầu nhiệm Đức Giê-su Ki-tô, Ngôi Lời Nhập Thể (có thể đọc bài “Đời Sống Ẩn Dật của Đức Giê-su Ki-tô”). Và chính trong thời gian này mà Đức Giê-su đã nhìn thấy nơi Thánh Giuse sự dịu hiền của Thiên Chúa (x. Tv 103, 13). Sự dịu hiền của ngài đến từ Thiên Chúa và mặc khải sự dịu hiền của Thiên Chúa. Bởi vì Thánh Giuse hẳn đã nghe vang vọng trong hội đường, khi cầu nguyện với các Thánh Vịnh, rằng Thiên Chúa của Israel là Thiên Chúa dịu hiền (Tv 145, 9; x. Tv 69, 17; 78, 38; 86, 5; 111, 4 ; 116, 5; có thể đọc bài “Chúa ban Bánh…” – Tv 136).
Đức Giêsu hiền lành và khiêm nhường trong tim, với tư cách là con Thiên Chúa (x. Mt 11, 28-30), nhưng Người cũng là “con của ông Giuse”! Vậy đâu là sự dịu hiền của Thánh Giuse được thể hiện cách cụ thể trong đời sống Thánh Gia? Và Đức Giê-su đã học nơi ngài như thế nào, để có thể mặc khải rằng “Tôi hiền lành và khiêm nhường trong tim”? Sự dịu hiền của Thánh Giuse chắc chắn cũng được thể hiện trong đời tôi. Vậy, tôi học nơi ngài như thế nào, để trở nên giống Đức Giê-su hiền lành và khiêm nhường?
- “Lịch sử cứu độ được hoàn tất ngang qua những yếu đuối của chúng ta”
Đức Thánh Cha nói: “Chúng ta quá hay nghĩ rằng Thiên Chúa chỉ dựa vào khía cạnh tốt đẹp và thắng cuộc (gagnant) của chúng ta…” Tôi đã hay đang nghĩ như vậy không? Đâu là những chuyển động nội tâm của tôi, khi tôi nghĩ như vậy?
“Khi mà, Đức Thánh Cha nói tiếp, trong thực tế phần lớn những dự định của Người được thực hiện ngang qua và bất chấp sự yếu đuối của chúng ta”; và “Lịch sử cứu độ được hoàn tất “khi hy vọng dù không còn hy vọng” (Rm 4, 18), nghĩa là, ngang qua những yếu đuối của chúng ta, và cả những bất lực nữa (do khả năng, bệnh tật, “hiếm muộn”, tuổi tác…). Đó kinh nghiệm của Dân Chúa trong lịch sử cứu độ (có thể đọc bài “Gia Phả của Đức Giê-su Ki-tô), của Thánh Giuse, của Đức Maria, của thánh Phao-lô mà Đức Thánh Cha nhắc lại trong Tông Thư, của các thánh, nhất là của Thánh Bổn Mạng, của Đấng Sáng Lập Hội Dòng… Vậy đâu những yếu đuối của tôi? Và tôi đã hiểu và sống như thế nào? (có thể đọc bài “Tạng phủ con…” – Tv 139).
Đức Thánh Cha mời gọi: “Nếu như thế là viễn tượng của nhiệm cục cứu độ, khi đó chúng ta phải học để đón nhận những yếu đuối của chúng ta với sự dịu hiền sâu sa”. Tôi ước ao đáp lại ra sao, với ơn Chúa, theo gương và nhờ lời cầu bầu của Thánh Giuse?
- “Sự Thật luôn được bày tỏ cho chúng ta như Người Cha thương xót”
(a) Đức Thánh Cha nói: “Chỉ tay và phán đoán chống lại người khác, thường là dấu chỉ của sự bất lực để đón nhận sự yếu đuối riêng của mình, sự mỏng dòn riêng của mình”, “Thần Dữ (le Malin) xúi dục chúng ta nhìn sự mỏng dòn của mình với một phán đoán tiêu cực”, và “một cách nghịch lý, Thần Dữ cũng có thể nói cho chúng ta biết sự thật. Nhưng nếu nó làm điều đó, chính là để lên án chúng ta”. Vì thế, “chỉ tay và phán đoán chống lại người” còn liên quan đến Sự Dữ. Nghiêm trọng hơn, Lời Chúa còn mặc khải rằng, tự bản chất, đó là hành động đặc trưng của Sự Dữ của “Kẻ Tố Cáo” (có thể đọc bài “Sự Dữ”; Thánh Vịnh Mảnh Đất Dầy”; “Luật và Tội”).
Đức Thánh Cha xác tín: “Thánh Thần đưa sự mỏng dòn của chúng ta ra ánh sáng với sự dịu hiền. Sự dịu hiền là cách thức tốt nhất để đụng chạm được điều là mỏng dòn nơi chúng ta. Chỉ có sự dịu hiền mới giải thoát chúng ta thoát khỏi công việc của Kẻ Tố Cáo (x. Kh 12, 10)”. Vậy, đâu là Kinh nghiệm làm cha làm mẹ của tôi? Kinh nghiệm của riêng tôi, khi còn bé? Chúng ta hãy để cho sự dịu hiền và lòng thương xót của Thiên Chúa, được thể hiện nơi Đức Ki-tô giải thoát chúng ta khỏi Sự Dữ, như chúng ta vẫn kêu xin trong Kinh Lạy Cha.
(b) Đức Thánh Cha mời gọi chúng ta nhớ lại hình ảnh Người Cha trong dụ ngôn “Người Cha Nhân Hậu” (x. Lc 15, 11-32), để xác tín rằng “Sự Thật đến từ Thiên Chúa không lên án chúng ta, nhưng Sự Thật đón nhận chúng ta, ôm lấy chúng ta, nâng đỡ chúng ta, tha thứ chúng ta (có thể đọc Dụ Ngôn “Người Cha và Hai Người Con”).
Vì thế, tôi được mời gọi đọc lại đời mình trong sự thật, để thay đổi cái nhìn, nghĩa là thay vì nhìn với cái nhìn của mình, của ai khác, hay với cái nhìn do Thần Dữ gợi ra, tôi được mời gọi nhìn với cái nhìn dịu hiền và thương xót của Chúa, để có thể “gặp gỡ Lòng Thương Xót của Thiên Chúa”, đặt đời mình trên nền tảng lòng biết ơn và yêu mến, theo gương Thánh Giuse, và để có thể nói như thánh nữ Têrêxa: “Vậy thì quả thực, Lạy Chúa, ở nơi ai lòng thương xót của Chúa có thể chói ngời hơn ở nơi con?” (có thể đọc Michel Rondet, “Đọc lại đời mình để nhận ra Thiên Chúa”). Cách đặc biệt và cụ thể, Đức Thánh Cha còn mời gọi tôi gặp gỡ Lòng Thương Xót của Thiên Chúa nơi Bí Tích Hòa Giải, vì ở đây tôi trải nghiệm về sự thật và sự dịu hiền, và vì nơi Đức Ki-tô không còn lên án nữa (x. Rm 8, 1). Vậy, tôi đã hiểu và sống Bí Tích Hòa Giải như thế nào?
(c) Trở lại với Thánh Giuse, “Người Cha trong sự dịu hiền”, Đức Thánh Cha chia sẻ: “Ý muốn của Thiên Chúa, lịch sử của Người, kế hoạch của Người cũng diễn ra ngang qua sự bận tâm của Thánh Giuse. Như thế, Thánh Giuse dạy chúng ta rằng, tin tưởng nơi Thiên Chúa cũng bao hàm cả việc tin rằng, Người có thể hành động ngang qua những sợ hãi, những mỏng dòn và những yếu đuối của chúng ta. Và Thánh Giuse cũng dạy chúng ta rằng, trong những cơn bão tố của cuộc đời, chúng ta không được sợ trao lại cho Chúa bánh lái của con thuyền cuộc đời chúng ta. Đôi khi, chúng ta muốn kiểm soát mọi sự, nhưng Thiên Chúa luôn nhìn xa hơn”.
Vậy, đâu là “những bận tâm, nỗi sợ hãi và những mỏng dòn của tôi”? Tôi đã có kinh nghiệm nào về sự hiện diện và cách hành động của Chúa? Trong những cơn bão tố, tôi có dám, với lòng tin, trao “bánh lái” cho Chúa không, theo gương Thánh Giuse ? (Có thể đọc Thánh Giuse Bạn Trăm Năm Đức Trinh Nữ Maria, bài 2: “Thánh Giuse và Lời Xin Vâng).
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
—————-
Ghi chú:
– Tông thư Patris Corde của Đức Thánh Cha Phanxicô được dịch từ bản Tiếng Pháp (người dịch: Giuse Nguyễn Văn Lộc).
– Các trích dẫn Kinh Thánh được lấy từ bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV, với một vài sửa đổi, theo bản Tiếng Pháp của Tông Thư; các Thánh Vịnh được ghi theo số của bản dịch Do Thái.
– Với tâm tình kính mến Thánh Giuse và để tạ ơn ngài, mong sẽ hoàn tất 8 bài suy niệm tương ứng với phần dẫn nhập và bảy phần trong Tông Thư PATRIS CORDE của Đức Thánh Cha Phanxicô (Người Cha được yêu mến; Người Cha trong sự dịu hiền; Người Cha trong vâng phục; Người Cha trong đón tiếp; Người Cha luôn can đảm sáng tạo; Người Cha làm việc; Người Cha trong mờ tối).
